Święta Wielkanocne w Polsce 

Święta Wielkanocne w Polsce to tradycje i zwyczaje ludowe, które dodają tym wiosennym świętom nadzwyczajnego uroku. Rozbrzmiewa wszędzie radosne Alleluja, a ludzie cieszą się z rodzinnych spotkań. Panuje wiosenna aura. Niektóre zwyczaje i tradycje wielkanocne trwają do dzisiaj.

Nadal święcimy pokarmy, malujemy pisanki, dzielimy się jajkiem, składamy sobie życzenia, a w Wielkanocny Poniedziałek oblewamy się wodą.

Zależy to wszystko od tego, w jakiej części kraju mieszkamy, gdyż w różnych częściach Polski podtrzymywane są różne tradycje i zwyczaje Wielkanocne.

Wielkanoc, czyli Pascha to najważniejsze Święto dla chrześcijan. Nazwa Wielkanoc pochodzi stąd, iż cud zmartwychwstania Pana dokonał się nad ranem, o świcie, kiedy jeszcze było ciemno.

Świętowanie Wielkiej Nocy rozpoczyna się tydzień przed Wielką Niedzielą, czyli Niedzielą Palmową. Kolorową palmę zanosi się do Kościoła, skąd zabiera się ją do domów, aby przynosiła rodzinie szczęście.

Tradycyjnie Święta Wielkanocne rozpoczyna Msza Rezurekcyjna, a po Rezurekcji wszyscy pozdrawiali się słowami: „Chrystus zmartwychwstał” – a odpowiadano: „Zmartwychwstał prawdziwie”.

Po mszy zasiada się do śniadania wielkanocnego, dzieli się jajkiem z najbliższymi, składa się życzenia, kosztuje pozostałych potraw.

Tradycyjna zupa to żur z kiełbasą, jajkiem, chrzanem, zabielony śmietaną.

Święcenie pokarmów

Zwyczaj święcenia pokarmów w Wielką Sobotę przetrwał do dziś. W Kościele święcimy symboliczne pokarmy w małym wiklinowym koszyczku. Nie może zabraknąć jajek, chleba, wędlin, soli, baranka, chrzanu oraz kawałka ciasta. 

Malowanie jajek na Święta

W Polsce wielkanocne tradycje to zwyczaj malowania jajek na Święta. Symbolizuje siły witalne i początek nowego życia.

Kolorowe jajka zwane są pisankami a wśród nich rozróżnia się :

– kraszanki

– nalepianki

– oklejanki

Śmigus-Dyngus i inne wielkanocne zwyczaje

W Wielką Sobotę w Kościele święcono wodę i kropiono nią wiernych. Z oblewaniem się wodą wiąże się świecki zwyczaj – śmigus-dyngus.

Dawniej wierzono, że im mocniej została panna oblana, tym ma większe szanse na rychłe zamążpójście. Tradycja polewania się wzajemnie wodą przetrwała do dziś – szczególnie w Poniedziałek Wielkanocny. 

Właśnie w Poniedziałek Wielkanocny mężczyźni oblewali kobiety, z kolei od wtorku nawet do Zielonych Świątek panie robiły to samo panom, czyli polewały ich wodą.

Regionalne zwyczaje Wielkanocne w Polsce

Co region w Polsce, to inne zwyczaje.

W okolicach Limanowej w Wielkanocny Poniedziałek chodzą tzw. „śmiguśne słomioki”.

Niedaleko Wieliczki znana jest tzw. Siuda Baba, gdzie chłopcy przebierają się w stare kobiece stroje, zaczepiają przechodniów i proszą o datki na „tabaczkę”.

Zaś krakowskim zwyczajem był Emaus, rozgrywający się w świąteczny poniedziałek na wzgórzu między Kościołem Św. Salwatora, kaplicą Św. Małgorzaty a murami klasztoru Sióstr Norbertanek na Zwierzyńcu. Do dziś odbywa się tam odpust, a na straganach są regionalne rękodzieła.

Na Kaszubach chłopcy wyruszali w nocy na wieś z gałązkami jałowca w ręku. Dziewczęta na tę okazję zakładały spodnie z obawy przed smaganiem jałowcem po gołym ciele.

Święta Wielkanocne – Pasqua we Włoszech 

Inaczej Święta Wielkanocne są obchodzone we Włoszech – to przede wszystkim: wyjazdy, spotkania z rodziną, ucztowanie. Wielkanoc to po włosku „Pasqua” czyli żydowskie święto upamiętniające wydostanie się narodu wybranego z egipskiej niewoli. Uroczystości trwają 7 dni w Izraelu, a 8 dni w diasporze.

We Włoszech bardzo charakterystyczne są inscenizacje i procesje wyobrażające pasję Chrystusa. Podczas Niedzieli Palmowej święcone są prawdziwe gałęzie palmowe lub gałązki oliwne.

    W Wielki piątek zachowuje się post oraz odprawia się drogi krzyżowe. W Wielką Sobotę w większości domów nie święci się pokarmów.

Ksiądz w okresie Wielkiego Postu chodzi po domach i je błogosławi. Można też samemu udać się do Kościoła po święconą wodę i samemu w Niedzielę Wielkanocną pobłogosławić pokarmy oraz swoje mieszkanie.

Obchody Świąt we Włoszech i potrawy świąteczne

    Pierwszy dzień Świąt czyli Niedziela Wielkanocna to bardzo ważne duchowe Święto we Włoszech. Na stołach przeważają dania z jagnięciny lub baraniny, ale ważnym daniem jest jajko. Jajko jest symbolem odrodzenia i wiosny. Na stołach brak jest zajączka czy baranka, ale jest gołąb, czyli babka o wielu smakach.

Najważniejsze obchody odbywają się w Watykanie. Panuje tu powszechny zwyczaj procesji rezurekcyjnej. Po mszy wierni wracają do domu na wielkanocny obiad.

W niektórych regionach występuje tradycja niedzielnego śniadania, gdzie podaje się pizzę, czyli rodzaj babki drożdżowej z serem. Są też jajka, wędliny, surowy bób oraz czerwone wino.

Na zakończenie obiadu podaje się deser. Nie może zabraknąć czekoladowych jajek oraz colomba pasquale milanese, czyli ciasto przypominające panettone i pandoro, oraz colomba siciliana czyli ciasto o kształcie gołębicy i cynamonowym smaku.

Słodkim symbolem Świąt Wielkanocnych jest pastiera napoletana czyli deser wypiekany na bazie jajek.

    Praktykujące rodziny nie dzielą się święconym jajkiem, nie składają sobie życzeń. Odmawiają modlitwę, a głowa rodziny błogosławi żonę i dzieci, skrapiając ich wodą święconą przy pomocy palmowej gałązki.

Wśród przystawek są podawane głównie wędliny, sery, torta pasqualina czyli rodzaj słonego ciasta nadziewanego boćwiną, parmezanem, karczochami, ricottą, jajkami na twardo. Następnie Włosi jedzą swoje ulubione danie, jakim jest makaron.

Włoska Pasquetta zamiast Lany Poniedziałek

We Włoszech nie ma zwyczaju, który u nas jest znany jako lany poniedziałek. Włosi nie znają tradycji śmigusa-dyngusa. W świąteczny poniedziałek wyjeżdżają nad morze, organizują pikniki. Wraz z przyjaciółmi wybierają się w góry lub gdziekolwiek.