Sprawa rozliczenia tłumaczenia i ustalania stawki jest bardzo ważna zarówno dla:

• zamawiającego tłumaczenie tekstu, 
• jak i tłumacza.

Tłumacz musi znać podstawy wyceny swoich usług.

Ogólne zasady wyceny tekstów

Wycena tłumaczenia, tak jak w przypadku każdego tekstu zależy od tego: jakiego rodzaju jest to tekst, 

1. na ile specjalistyczny i z jakiej dziedziny
2. czasu poświęconego na pisanie
3. długości tekstu.

Jeśli jest to tekst czy tłumaczenie wymagające wiedzy eksperckiej, stawka będzie zapewne wyższa. 

Na rynku są pewne „stawki obowiązujące” za tłumaczenie jednej strony, najczęściej:

• stawka za stronę tekstu
• stawka za liczbę znaków (za spacjami lub bez spacji).

Stawki za tłumaczenia tekstów

W przypadku tłumaczeń dla określania ceny usługi przyjęto specjalną jednostkę, określaną jako:

• strona przeliczeniowa tłumaczenia. 

W przypadku tłumaczeń poświadczonych jest to:

• stawka za 1125 zzs.

Trzeba zaznaczyć, iż strona przeliczeniowa to nie to samo, co strona fizyczna A4 dokumentu. Na jednej stronie fizycznej może się zmieścić nawet kilka stron przeliczeniowych.

Drugą kategorią związaną z ustalaniem ceny usługi tłumaczeniowej jest tzw. jednostka przeliczeniowa. Jednak często można spotkać określenie potoczne tj. strona przeliczeniowa.

Strona przeliczeniowa a jednostka przeliczeniowa

Strona przeliczeniowa tłumaczenia oznacza określoną liczbę znaków ze spacjami. Określenie znaki ze spacjami oznacza:

• literę, 
• cyfrę, 
• znaki przestankowe
• spacje
• inne znaki specjalne 

Liczbę znaków w danym dokumencie można sprawdzić w programie komputerowym Microsoft Word. Do liczby znaków wlicza się także przypisy dolne i końcowe.

Liczba znaków jest bardzo ważna, gdyż to ona determinuje definicję tego, czym jest strona przeliczeniowa. Bowiem:

– strona przeliczeniowa to odgórnie przyjęta liczba znaków ze spacjami.

W obiegu występuje także termin:

– niepełna strona przeliczeniowa tłumaczenia.

To, jaką liczbę znaków przyjmiemy za stronę tłumaczeniową zależy od tego:

• czy jest to tłumaczenie zwykłe czy poświadczone
• czy jest to tłumaczenie specjalistyczne
• od osoby tłumacza.

Jednostką rozliczeniową może być zatem różna liczba znaków ze spacjami. 

Rodzaj tłumaczenia a rozliczenie

Tłumaczenia zwykłe a sposób ustalania ceny

W przypadku tłumaczenia nieuwierzytelnionego, czyli tłumaczenia zwykłego, nieprzysięgłego, każdy tłumacz ma pewną dowolność w ustalaniu liczby znaków strony przeliczeniowej. Biura tłumaczeń podają własne cenniki. 

Jednak trzeba uważać, gdyż czasami jednostka rozliczeniowa może być myląca, ponieważ ważna jest nie tylko liczba znaków, ale stawka przyporządkowana dla danej liczbyi znaków, np. 

• 50 zł za 1500 zzs = 60 zł za 1800 zzs. 

Tam, gdzie tłumacz nie podaje oficjalnej stawki, możliwe są negocjacje cenowe w pewnych granicach, w sytuacji, gdy klient ma orientację w powyższych zasadach jej ustalania.

Tłumaczenia poświadczone a sposób rozliczania

Ponieważ tłumacz przysięgły pełni szczególną rolę, gdyż ma zapewnić potwierdzenie i wiarygodność tłumaczonego dokumentu, obowiązuje strona przeliczeniowa „urzędowa” składająca się z 1125 zzs i nie ma tutaj możliwości negocjacji.

Strona przeliczeniowa u każdego tłumacza przysięgłego jest taka sama. 

Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości w sprawie wynagrodzenia tłumaczy przysięgłych

Zasady rozliczania tłumaczeń przysięgłych reguluje Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości w sprawie wynagrodzenia za czynności tłumacza przysięgłego.

Rozporządzenie to ustala, że strona przeliczeniowa składa się 25 linijek po 45 znaków. Jest to liczba uśredniona, gdyż jak wiadomo nie da się zapewnić jednakowej liczby znaków w każdej linijce. Różnice w liczbie znaków w tłumaczeniach w stosunku do oryginalnego języka może wynikać z mniejszej lub większej liczby znaków w danym słowie. Języki są różne i różne są proporcje między liczbą znaków w języku oryginalnym w stosunku do języka tłumaczenia.

W wyniku takiego uśrednionego przelicznika otrzymujemy 1125 zzs, która to liczba odpowiada stronie przeliczeniowej.

Taki system rozliczania tłumaczeń poświadczonych pozwała na zmieszczenie więcej niż jednej strony przeliczeniowej na jednej kartce papieru.

Bardzo ważne są jednak dodatkowe zasady, które także są uregulowane w Rozporządzeniu dotyczącym rozliczania tłumaczeń przysięgłych:

• liczba znaków jest wyliczana nie tylko w oparciu o tekst główny, ale także opisy dokumentów, gdyż tłumacz przysięgły ma obowiązek opisania dokumentu, w tym:

– wygląd dokumentu,

– znaki szczególne na stronie, np. uszkodzenia, przekreślenia

– pieczęci czy znaki wodne

– podpisy

– loga

– specjalne klauzule.

Opis powyższych elementów dokumentu w języku obcym wlicza się do liczby znaków, na podstawie których wylicza się wysokość wynagrodzenia za tłumaczenie. Komentarze tłumacza mają formę tekstu pisanego kursywą w nawiasie kwadratowym.

• ostateczna liczba znaków tj. stron rozliczeniowych jest wpisywana wraz z tzw. klauzulą poświadczającą, którą tłumacz musi umieścić pod wykonanym tłumaczeniem poświadczonym. Zawiera niezbędne informacje, w tym informację o: – formie dokumentu, czy jest to oryginał, skan czy kopia. Jest to rodzaj „stopki tłumacza”, która najczęściej obejmuje od 250 do 320 znaków ze spacjami.

Inne zasady:

Jest jeszcze kilka innych ważnych zasad związanych bezpośrednio lub pośrednio z kwestiami rozliczeń tłumaczeń poświadczonych, jak:

• liczbę znaków decydującą o liczbie stron przeliczeniowych oblicza się dopiero po wykonaniu tłumaczenia, gdyż tekst oryginału może składać się z mniejszej lub większej liczby znaków w stosunku do tekstu przetłumaczonego na inny język,  
• ponadto obowiązuje także zasada, iż każda rozpoczęta strona przeliczeniowa uznawana jest za całą zgodnie z rozporządzeniem regulującym pracę tłumaczy przysięgłych, nawet jeśli jest to zaledwie kilka znaków.

Podsumowując, obliczanie wynagrodzenia dla tłumacza przysięgłego jest skomplikowanym procesem, zatem klient nie zawsze jest w stanie zrozumieć, dlaczego płaci więcej niż wskazywałaby na to liczba stron fizycznych.